Merhaba. Kendinizi tanıtabilir misiniz?
Merhaba. Ben Serenay Kırlı. Marmara Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi 2013 yılı mezunuyum. Mezun olduğumdan beri aktif olarak mesleğimi yapıyorum. Özel hastane ve polikliniklerde ücretli diş hekimliğinin ardından 2015 yılından beri kamuda çalışıyorum.
Şu an mesleğiniz ile ilgili ne tür sorunlarla karşılaşıyorsunuz? Sizce bugün diş hekimliğinin en önemli sorunu nedir?
Kamuda diş hekimliği yaptığım için kendi çalışma alanımla ilgili sorunları sıralayayım:
Öncelikle hastalara bütüncül bir tedavi planlaması yapmak, nitelikli bir sağlık hizmeti sunmak ve hekimin dinlenebilmesi için ayrılmış yeterli vakit yok. Sistem tarafından düzenlenen randevu aralıkları oldukça kısa. Sağlıkta dönüşüm programının
getirdiği performans sistemiyle birlikte sağlıkta nicelik ön plana çıktı. Her işlemin sigorta karşılığı olarak döner sermaye havuzunda biriken parayla hastanenin giderleri karşılanıp, temizlik ve klinik destek çalışanlarının maaşları ödenip kalan meblağ hekimlere dağıtılıyor. Bu da hekimi sistemin devamı için gerekli olan bir lokomotif olarak kodluyor, hastayı da müşteri. Bu haliyle sağlık, üzerinden para kazanılan bir meta haline gelmiş oluyor maalesef. Hem hekim hem de hastalar için sağlıksız bir sistem. Hasta ile hekim sürekli karşı karşıya geldiği için sağlıkta şiddet de besleniyor. Kısa tedavi süreleri ve fazla hasta sayısı, bir önceki işlem uzadığı için dışarda sırası gelip de beklemek zorunda kalan hastalar ile tedaviyi yapacak yeterli vakti olmayan hekim arasında sürekli bir gerilimin ortaya çıkmasına sebep oluyor. Yeterli diş hekimi asistanı olmadığı için hasta bakmanın yanı sıra hekimin görev tanımında olmayan, yapılan işlemleri sisteme girmek ya da hastada kullanılacak tedavi malzemelerini hazırlamak gibi işleri de diş hekimi yapıyor. Bunlardan ayrı tedaviler için kullanılan malzeme alımları ya da diş protez laboratuvarlarıyla ilgili hekim söz sahibi olamıyor. Bu işlemler ihale usulü yürütüldüğü için de birçok aksaklık ortaya çıkıyor.
Bunlar gibi daha birçoklarını sayacağımız diş hekimliğinin sorunlarını sağlık sisteminin sorunlarından azade konuşamayız. En önemli sorun diş hekimliğinin de bir “sektör” haline gelip ticarileşmesidir diyebilirim. Özelde ücretli çalışan diş hekimleri, kamuda performans baskısıyla çalışan diş hekimleri, zincir hastanelerin şirket kurdurarak çalıştırdığı esnaf diş hekimleri neoliberal sağlık politikaları nedeniyle mesleklerini hem istediği gibi yapamıyor hem de emek sömürüsüne uğrayıp çok kazandırırken az kazanıyor ve özlük haklarında ciddi kayıplar yaşıyor. Mantar gibi çoğalan diş hekimliği fakültelerini de aynı açıdan değerlendirebiliriz. Ağız ve diş sağlığı hizmetlerinde etkili bir insan gücü planlaması ve sağlık örgütlenmesi olmadığı için üniversitelerden mezun olan meslektaşlarımız sistemin çarkları içinde ucuz iş gücü oluyorlar.
Bu sorunları çözmek için oda ne tür çözümler üretebilir? Toplumcu bir diş hekimi olarak nasıl bir oda ve diş hekimliği tahayyül ediyorsunuz?
Meslek odam diş hekimleriyle çalıştıkları yerde organik bağlar kurmalı, sorunları meslektaşlarından dinlerken aynı zamanda onu yerinde tespit edebilen ve çözüm yolları üreten de olmalı.
Tüm bu sorunların çözümü için etkili bir ağız ve diş sağlığı politikası tartışması yürütülmeli, bu tartışmaya sağlık sisteminin içindeki özneler de dahil edilerek genişletilmeli, yürütülen tartışma sonunda hem hastanın hem hekimin yararına olacak bir sistemin pratikte gerçekleşmesi için zorlayıcı olunmalı. Somutlaştırırsak, ağız ve diş sağlığı alanında basamaklandırılmış bir hizmet yok. Koruyucu önleyici uygulamaların etkili bir şekilde yapıldığı, düzenli rutin kontrollerin yapılıp ileri tedaviler için sevk zincirinin işlerliğinin ve takibinin olduğu bir ağız diş sağlığı yapılanması hayata geçirilmeli. Bunun için öncelikle sağlığın ticarileşmesine ve diş hekimliğinin bir sektör olarak görülmesine karşı durmak gerekiyor.
Düşüncelerinizi bizimle paylaştığınız için teşekkür ederiz. Eklemek istediğiniz bir şey var mıdır?
Sıraladığım sorunların tamamının sebebi olan neoliberal sağlık politikalarının terk edilip, ağız ve diş sağlığının da diğer tıbbi branşlarla entegre olduğu toplumcu perspektifle yeniden örgütlenmiş bir sağlık sistemine hepimizin ihtiyacı var.